Erfgoed en Locatie is beëindigd; lang leve E&L2016!

Onderstaand blogbericht van Marco Streefkerk (DEN) is ook gepubliceerd op de blog van DEN.

40 liefhebbers van historische geografische informatie (kortweg erfgeo) waren onlangs te gast in Amersfoort bij de RCE. Gezamenlijk werden nog één keer de mooie resultaten van het project Erfgoed en Locatie ervaren. Tevens was er gelegenheid om activiteiten en ideeën over het verder gebruik van deze resultaten met diverse betrokkenen te bespreken. Graag deel ik met jullie mijn enthousiasme dat ik aan deze dag heb overgehouden.

Het project
Erfgoed en Locatie (E&L) is tussen juli 2012 en december 2015 uitgevoerd door DEN. In het project is voortgebouwd op de kennis en producten uit voorloopprojecten De Woonomgeving en WatWasWaar. De ministeries van EZ en OCW financierden het project vanuit het PRIMA-fonds voor 50%. De overige middelen kwamen, in de vorm van matching, van de vele deelnemers aan het project uit het erfgoed. In het project heeft DEN voor de software ontwikkeling intensief samengewerkt met Waag Society, pionier op het gebied van digitale media. De RCE heeft voor borging van de resultaten gezorgd. Meer over doelstelling en organisatie van het project is te lezen in de projectbank van DEN.

Het resultaat
Tijdens de bijeenkomst werden de afzonderlijke resultaten nog eens in samenhang gedemonstreerd. De binnen E&L ontwikkelde software is zoveel mogelijk modulair, open source, gebruikersgericht en gedistribueerd. Als gevolg hiervan is het resultaat  samengesteld uit een serie producten en diensten. Deze zijn elk afzonderlijk van waarde voor een concreet gebruik nu, dat later naar behoefte kan worden uitgebreid. Bij gebruik in de toekomst kunnen de afzonderlijke modules vrijuit gekoppeld worden, binnen de infrastructuur van een afzonderlijke instelling, maar ook in de nationale infrastructuur als gemeenschappelijke voorziening. Tijdens de demonstratie bleek hoe de afzonderlijke producten een samenhangende waardeketen voor erfgeo realiseren.

De erfgeoviewer maakt erfgoed zichtbaar op een (historische) kaart. Total Active Media ontwikkelde deze tool met functionele input van Oneindig Noord-Holland. De viewer is standaard gekoppeld aan Digitale Collectie, de nationale voorziening waar erfgoedinstellingen bij aan kunnen sluiten om digitale collecties in samenhang vindbaar te maken. Ook toont de viewer de historische collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832.

Deze Kadastrale Kaarten, die verweesd dreigden te raken na afloop van WatWasWaar, hebben een nieuw houdbaar onderkomen gevonden bij de RCE. Via de Beeldbank blijven ze als oudste volledige gedigitaliseerde nationale kadastrale kaart voor heel Nederland via één toegang raadpleegbaar en in hoge resolutie te bestellen. Ook ander hergebruik van de kaarten is nu, in tegenstelling tot WatWasWaar via harvesting of API mogelijk.

Historische kaarten zijn beter bruikbaar, bijvoorbeeld in een viewer, als de digitale afbeeldingen voorzien zijn van geografische coördinaten. Het proces om dit te doen heet georefereren. Om zoveel mogelijk historische kaarten in de digitale collectie Nederland te georeferen heeft E&L de georefereertool ontwikkeld in samenwerking met Picturae en het Stadsarchief Amsterdam.

Het hart van de E&L ontwikkelingen wordt gevormd door de erfgeothesaurus. Deze tool maakt het mogelijk om kennis over elke plaats, bestuurlijke eenheid, straat, zelfs elk gebouw en elk adres dat ooit in Nederland bestaan heeft vast te leggen en te gebruiken voor het ontsluiten en bruikbaar maken van erfgoedcollecties. De thesaurus kan gebruikt worden door erfgoedinstellingen via eenvoudige interfaces in de browser. Collecties, opgenomen in Digitale Collectie, kunnen ook enigzins automatisch verrijkt worden met kennis in de erfgeothesaurus zonder inspanning van de collectiehouder.

Uitgebreide informatie over de ontwikkeling en resultaten van E&L lees je in het projectarchief. Daar vind je ook verwijzingen om zelf met de tools aan de slag te gaan.

Het gebruik
Al tijdens het project hebben erfgoedinstellingen zoals het Rijksmuseum en Erfgoed Leiden e.o. hun (regionale) kennis van historische toponiemen toegevoegd aan de erfgeothesaurus. Daarmee kunnen hun eigen collecties en die van anderen betere worden ontsloten. Dit gebruik van de erfgeothesaurus zal in 2016 vanuit Waag worden voortgezet. De RCE wil dit gebruik als een blijvende gemeenschappelijke voorziening voor het erfgoedveld gaan aanbieden. RCE ziet ook mogelijkheden voor gebruik binnen de ruimtelijke ordening. Dit E&L product wordt ook hergebruikt door IISG en het Lab van de NYPL.

Het Stadsarchief Amsterdam laat op dit moment een selectie van 5000 kaarten uit haar collectie door het publiek georefereren. Door de inbouw van de georefereertool in het VeleHanden platform is dit een nieuwe mogelijkheid van crowdsourcing. Mogelijk wordt georefereren ook een standaard functionaliteit in het Collectie Management Systeem van Picturae. Het zou mooi zijn als alle historische kaarten als een virtuele collectie herbruikbaar worden. De RCE denkt na hoe zoiets zou kunnen.

Oneindig Noord-Holland tenslotte gebruikt de erfgeoviewer in de nieuwe versie van het platform INNL. INNL moet de culturele startpagina van Nederland worden. Deze ontwikkeling is een voorbeeldproject voor het werkpakket Zichtbaar van het Netwerk Digitaal Erfgoed.

Netwerk Digitaal Erfgoed
De link is al gelegd, en terecht. Ik denk dat E&L met toepassing van open innovatie, focus op gebruikers en Linked Data, heel goed past in de nationale strategie voor digitaal erfgoed, ook al is deze pas tegen het einde van het project gepubliceerd. De uitvoering van het project kan gezien worden als een soort van proeftuin voor het samenwerken in het NDE. De structuur die het NDE nu biedt, vergroot de kans dat de kennis en producten die E&L heeft ontwikkeld, een blijvende impact op de erfgoedsector veroorzaakt.

INNL als voorbeeldproject van zichtbaar erfgoed heb ik al genoemd. De samenwerking voor duurzaam toegankelijke digitale kaartcollecties past in houdbaar erfgoed. De erfgeothesaurus is een onmisbare schakel om erfgoedcollecties te koppelen op locatie en daarmee bruikbaar te maken voor beantwoording van de gebruikersvraag waar iets in het verleden was. E&L is wat mij betreft ook een goed voorbeeld om aan te tonen hoe belangrijk de samenwerking met private partijen in het netwerk is. Zonder hun aanpak, motivatie en technische inbreng was Erfgoed en Locatie niet gelukt, dat is wat mij betreft ook een voorbeeld voor de activiteiten binnen NDE.

E&L2016
Aan de opkomst en sfeer tijdens de bijeenkomst merkte ik bij veel partijen motivatie om verder te gaan met beheer, gebruik en doorontwikkeling. Waag, DEN en RCE hebben daarvoor nog een vervolgproject afgesproken. Daarmee is de beschikbaarheid van de projectresultaten in ieder geval voor 2016 gegarandeerd. We zullen dit doen binnen het NDE programma. We rekenen erop met dit vervolg ook voor andere betrokkenen, erfgoed, gebruikers en software-ontwikkelaars, een aanjager voor verdere samenwerking rond erfgeo zal zijn.

Posted in Bijeenkomst, ErfGeo-verrijkingsservice Digitale Collectie, ErfGeoviewer, Georefereertool, Historische Geocoder, Nieuws, WatWasWaar | 2 Comments

Scans Kadastrale Kaarten in Beeldbank RCE opgenomen – Overige collecties uit WatWasWaar voorlopig niet online beschikbaar

Naar aanleiding van de WatWasWaar-nieuwsbrief van november 2015, waarin het einde van WatWasWaar werd aangekondigd, hebben we via diverse kanalen veel reacties ontvangen, waarvoor hartelijk dank. In de WatWasWaar-nieuwsbrief van december 2015 willen we antwoorden geven op de meest gestelde vragen. Hieronder het bericht uit die nieuwsbrief.

Einde WatWasWaar per 1 januari 2016
Zoals reeds vermeld in de vorige nieuwsbrief kan de online dienst www.watwaswaar.nl niet bestaan buiten de projectomgeving waarin zij vanaf haar ontwikkeling is ingebed. Het project Erfgoed & Locatie (E&L) heeft ervoor gezorgd dat een eerder voornemen om WatWasWaar te beëindigen werd afgewend. Dankzij bekostiging vanuit dit project kon de website in de afgelopen 3,5 jaar online gehouden worden. Wanneer het project E&L op 31 december 2015 wordt afgerond, zal het onderhoud en beheer van www.watwaswaar.nl alsnog worden beëindigd. Dit heeft tot gevolg dat de website vanaf 1 januari 2016 niet meer beschikbaar zal zijn – zowel de functionaliteit als de presentatie op één plek van de in WatWasWaar bij elkaar gebrachte collecties wordt daarmee in de huidige vorm beëindigd.

Het E&L-team heeft zich ervoor ingespannen om, in samenwerking met de eigenaren van alle aanwezige collecties, de content van WatWasWaar op basis van open technologieën beschikbaar te krijgen. De prioriteit is gelegd bij de collectie scans van de Kadastrale Kaarten 1811-1832. Deze is inmiddels ondergebracht bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Het hernieuwd online brengen van de andere in WatWasWaar aanwezige collecties zal in overleg met de oorspronkelijke collectie-eigenaren in de loop van 2016 plaatsvinden. Het is uiteindelijk aan hen om te besluiten hoe en wanneer deze weer online beschikbaar zullen komen.

We willen graag benadrukken dat de in WatWasWaar aanwezige datasets zeer zeker niet worden vernietigd. De projectpartners van E&L beschikken over de originele digitale data die via WatWasWaar online te raadplegen was en zullen zorgen voor teruglevering aan de collectie-eigenaren. E&L zal deze data niet zelf online beschikbaar stellen of exploiteren, en ook niet zonder toestemming van de betreffende eigenaren beschikbaar stellen aan derden.

Scans van de Kadastrale Kaarten 1811-1832 beschikbaar via de Beeldbank RCE
De scans van de collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832 (Verzamelplans, Minuutplans en Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels) zijn inmiddels overgedragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en beschikbaar via de Beeldbank van de RCE op http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl. Er zijn verschillende manieren om in de Beeldbank de scans te vinden, sorteren en filteren – een eerste startpunt is de gehele collectie scans, gesorteerd op documentvolgorde (op basis van de gemeentecodering): http://bit.ly/1PkZ3gx.

De scans zijn online kosteloos te raadplegen; een download van een scan in lage resolutie (800×800 pixels) is eveneens kosteloos. Momenteel wordt voor het downloaden van scans in hoge resolutie de standaardvergoeding van €5,00 gevraagd, die ook geldt voor alle soortgelijke collecties in de Beeldbank van de RCE. In overleg met de juridische afdeling van de RCE wordt inmiddels bekeken of hiermee de Wet Hergebruik Overheidsinformatie goed wordt geïnterpreteerd.

Overige collecties in WatWasWaar
We hebben veel vragen ontvangen over de overige collecties in WatWasWaar. Tijdens het project Erfgoed & Locatie is prioriteit gegeven aan het veiligstellen van de kerncollectie van WatWasWaar: de digitale collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832 – de scans van de verzamelplans, minuutplans en OAT-bladen. Alle andere collecties worden niet overgedragen aan de RCE. Dit zijn onder andere de RAF-luchtfoto’s uit WOII, de sets met gedigitaliseerde perceelsinformatie uit de OAT-bladen (van Overijssel, Friesland en diverse kleinere delen van Nederland), verschillende collecties scans van oude kaartboeken en de collectie scans van Topografische Militaire Kaarten (Veldminuten, Nettekeningen, Bonnebladen, GSGS-kaarten WOII). Zoals hierboven al gemeld, zullen de projectpartners van E&L met de collectie-eigenaren overleggen over de mogelijkheden om deze collecties zo spoedig mogelijk weer online beschikbaar te krijgen.

Nieuwsbrief WatWasWaar in 2016
Het doel van het project Erfgoed & Locatie was om op basis van open technologieën producten te ontwikkelen voor erfgoedinstellingen, ten behoeve van de beschikbaarstelling van digitaal erfgoed met een geografische component. Er is bijvoorbeeld een viewer ontwikkeld die erfgoedinstellingen kunnen inzetten voor het tonen van erfgoedobjecten op een kaart, aan de hand van beschikbare locatiegegevens.

De demoversie van deze viewer is inmiddels gereed. Een eerste implementatie ervan zal de scans van de Kadastrale Kaarten 1811-1832 opnieuw via een kaartviewer ontsluiten. Wanneer dit is gerealiseerd zullen wij daarover uiteraard berichten via deze nieuwsbrief. Ook nieuws over de andere collecties in WatWasWaar zullen wij in 2016 nog via de nieuwsbrief van WatWasWaar verspreiden.

De beste wensen voor 2016
Hopelijk hebben we alle geïnteresseerden hiermee voor nu voldoende geïnformeerd. Hierbij wensen we jullie allen alvast een heel goed begin van 2016, waarin we hopen om in samenwerking met alle betrokken partijen goed gevolg te kunnen geven aan de nalatenschap van WatWasWaar.

Posted in Nieuws, WatWasWaar | Comments Off on Scans Kadastrale Kaarten in Beeldbank RCE opgenomen – Overige collecties uit WatWasWaar voorlopig niet online beschikbaar

Einde WatWasWaar per 1 januari 2016 – Doorstart kadastrale kaarten bij de RCE

WatWasWaar wordt per 1 januari 2016 beëindigd. Dit betekent dat de website www.watwaswaar.nl vanaf 1 januari 2016 niet meer beschikbaar zal zijn. De beschikbaarheid van de scans van de collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832 uit WatWasWaar krijgt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een doorstart.

Voor antwoorden op de meest gestelde vragen over het einde van WatWasWaar, zie het nieuwsbericht “Scans Kadastrale Kaarten in Beeldbank RCE opgenomen – Overige collecties uit WatWasWaar voorlopig niet online beschikbaar“.

Nieuw thuis voor de digitale kadastrale kaarten
De meest omvangrijke collectie die WatWasWaar beheert, bestaat uit scans van de collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832. De fysieke originelen worden beheerd door de Regionale Historische Centra. De scans van deze collectie worden alleen binnen WatWasWaar op één plek (vrijwel geheel) landsdekkend beschikbaar gesteld. De gehele collectie scans is vanuit WatWasWaar overgedragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Deze digitale collectie omvat ruim 17.000 scans van het losbladig kaartsysteem van getekende kadastrale overzichtskaarten en detailkaarten (verzamelplans en minuutplans) en ruim 143.000 scans van de pagina’s van de bijbehorende oorspronkelijke aanwijzende tafels (OAT-bladen). Op dit moment wordt hard gewerkt om dit materiaal integraal vóór 1 januari 2016 opnieuw online beschikbaar te stellen via de Beeldbank van de RCE.

Overige collecties
Daarnaast bevat WatWasWaar nog diverse andere collecties of “kaartlagen”. Dit zijn bijvoorbeeld scans van RAF-luchtfoto’s uit WOII, diverse collecties scans van historische kaarten en OAT-perceelinformatie van een aantal gedeeltes van Nederland. Met de instellingen die deze collecties hebben aangeleverd wordt overlegd wat hiermee gedaan zal worden.

Van Woonomgeving naar WatWasWaar
WatWasWaar is ontstaan vanuit het project De Woonomgeving. De Woonomgeving werd van 2000 tot 2003 ontwikkeld door de Vereniging voor de Documentaire Informatievoorziening en het Archiefwezen (DIVA), in het kader van het programma De Kleur van Nederland, gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). De ontwikkeling van De Woonomgeving gebeurde in samenwerking met het Kadaster en verschillende archiefinstellingen en culturele instellingen, waaronder het Nationaal Archief en de Fryske Akademie. De website van De Woonomgeving werd in september 2003 gelanceerd.

In 2007 werd het beheer van De Woonomgeving overgedragen aan de Stichting Archiefprogrammatuur (projectbureau STAP), die deze doorontwikkelde tot het huidige WatWasWaar. In september 2007 werd de website www.watwaswaar.nl gelanceerd.

Einde WatWasWaar
Sinds 2012 wordt de website van WatWasWaar beheerd en gefinancierd vanuit het project Erfgoed & Locatie (E&L), in aanloop naar de opheffing van projectbureau STAP. Wanneer het project E&L op 31 december 2015 wordt afgerond, zal het onderhoud en beheer van www.watwaswaar.nl worden beëindigd. Derhalve zal vanaf 1 januari 2016 de website niet meer toegankelijk zijn.

Binnen het project Erfgoed & Locatie zijn verschillende mogelijkheden onderzocht om de belangrijkste onderdelen van WatWasWaar voor de toekomst te behouden. Het in stand houden van de website behoorde niet tot de toekomstbestendige mogelijkheden. Met de overdracht van de scans van de kadastrale kaarten aan de RCE wordt het meest omvangrijke deel van WatWasWaar niet langer beheerd binnen een tijdelijke projectomgeving, maar binnen de duurzame digitale omgeving van een bestendige organisatie. De keuze voor verbeterde en toekomstgerichte houdbaarheid en bruikbaarheid van deze digitale collectie sluit aan bij de uitgangspunten van de nationale strategie voor digitaal erfgoed. Deze strategie is opgesteld door het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE), een samenwerkingsverband binnen de erfgoedsector dat op initiatief van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) tot stand is gekomen.

In de stuurgroep van E&L zijn vertegenwoordigd: Digitaal Erfgoed Nederland, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Waag Society, de Koninklijke Bibliotheek, het Zuiderzeemuseum, Huygens ING, Oneindig Noord-Holland en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Onlangs een mail gestuurd en nog geen reactie?
Door een storing in het mailsysteem van WatWasWaar is er een aantal weken geen mail bij WatWasWaar binnengekomen. Heb je in de afgelopen drie maanden een mail gestuurd aan een van de mail-adressen van WatWasWaar en heb je tot op heden nog geen reactie ontvangen? Stuur deze dan opnieuw aan info[at]watwaswaar.nl en we proberen je mail alsnog zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

Meer informatie & vragen
Meer informatie volgt zodra de scans van de kadastrale kaarten online beschikbaar zijn via de Beeldbank van de RCE.
Voor vragen en opmerkingen, stuur een mail naar info[at]watwaswaar.nl.

Posted in Nieuws, WatWasWaar | Leave a comment

Het gebruik van de Historische Geocoder door Erfgoed Leiden en omstreken

Dit is de eerste in een reeks (gast)blogposts die verband houden met het afrondende evenement ‘Hacking Heritage Talks: Erfgoed & Locatie’, dat op 17 September in de Waag plaatsvond. Gastauteur Ellen Gehring is als GIS-specialist betrokken bij Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) en heeft de samenwerking met het team van de Historische Geocoder begeleid. In deze blog geeft ze haar presentatie van 17 September weer, waarin ze ingaat op het toepassen van de Historische Geocoder op de collecties van ELO.

Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) heeft ongeveer 9 kilometer archief, 3000 dozen archeologisch materiaal en 2850 monumenten onder haar hoede: een grote verscheidenheid aan cultuurhistorisch erfgoed. De collecties en onze kennis daarover, willen we actief delen. Door gebruik houden we ons erfgoed levend, en kunnen we het bewaren voor volgende generaties.

Er wordt daarom veel gedigitaliseerd. Gebouwen worden gedocumenteerd, tegenwoordig zelfs in 3D. Archiefstukken, foto’s en films worden gedigitaliseerd. Kennis over ons erfgoed wordt opgeslagen in (online) databases en zo veel mogelijk beschikbaar gesteld. Dit resulteert in een fantastische hoeveelheid data, wat ook een aantal uitdagingen met zich mee brengt.

Een van die uitdagingen vormt de ontsluiting van de data. Geïnteresseerden of wetenschappers denken niet in vakdisciplines. Zij zijn niet alleen op zoek naar wat er in een archief over hun voorvader genoteerd is, maar zijn ook benieuwd naar het huis waarin hij woonde, en wat er is gevonden bij de archeologisch opgraving in zijn kelder. De verschillende collecties die ELO beheert hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Er zijn personen betrokken geweest bij het ontstaan er van, zij zijn in een zekere tijdsperiode gebruikt, en op een bepaald locatie. Bij het ontsluiten van de collecties op het gebied van ruimte en tijd, kan de Historische Geocoder een belangrijke rol spelen.

elo

Een voorbeeld vormt de bovenstaande foto. De afbeelding is beschreven in ons collectiemanagementsysteem, waarbij er ook een locatie is ingevuld. Dit gebeurt door een locatie-SKOS, waarin trapsgewijs de plaats, de straatnaam en het huisnummer worden ingevoerd – in dit geval Leiden, Herengracht 80.

Plaatsnamen, straatnamen en zeker huisnummers, zijn echter niet constant. De Herengracht kan een andere naam krijgen, of aan het huis kan nummer 82 worden toegekend. Dat zou betekenen dat de locatie niet meer juist is, en dat je wellicht zelfs bij het verkeerde gebouw uit komt als je Herengracht 80 zoekt.

De Historische Geocoder helpt ons met twee belangrijke punten. Een daarvan is de mogelijkheid om relaties te leggen tussen plaatsen door de tijd heen. Je kan daardoor bijvoorbeeld aangeven dat een bepaalde geometrie overeenkomt met die van een andere. Daardoor kan je de duurzaamheid van een ingevoerde locatie veel beter garanderen, dan wanneer je alleen Herengracht 80 zou registreren. In de relatie kan je namelijk vastleggen dat Herengracht 80 uit 2015 hetzelfde gebouw is als de Herengracht 82 in 2050.

Daarnaast kan via de Historische Geocoder een geometrie toegewezen worden aan een plaats, wijk, gebuurte, straat of gebouw. Daardoor wordt het mogelijk om onze collecties via een kaart te ontsluiten. Het resultaat van een zoekopdracht kan daarmee op een kaart weergegeven worden. Maar het wordt ook mogelijk om binnen een bepaald gebied van die kaart een zoekvraag te stellen, eventueel in combinatie met het bevragen van de database.

De Historische Geocoder zorgt er dus niet alleen voor dat we plaatsbepalingen duurzaam kunnen opslaan, maar opent ook nieuwe mogelijkheden op het gebied van ontsluiting, presentatie en analyse van het erfgoed van Leiden en haar omgeving.

Posted in Historische Geocoder | 1 Comment

ErfGeo-verrijkingsservice toegevoegd aan Digitale Collectie

Seecr heeft de geo-verrijkingsservice toegevoegd aan de Digitale Collectie. Deze is nu, inclusieve verwijzingen naar de open source code, te vinden op: http://erfgeo.data.digitalecollectie.nl

Zoals we eerder berichtten, bepaalt deze service per metadata record of er met behulp van de API een link gelegd kan worden naar een uniek geïdentificeerd geografisch concept met bijbehorende geografische coördinaten.

Seecr schrijft daarover verder het volgende op haar eigen website:

Dergelijke links (URIs) kunnen vervolgens als Linked Data verrijking worden opgevraagd via OAI-PMH. Bovendien zijn de erfgoed objecten met de gevonden geografische coördinaten beschikbaar via een nieuwe JSON-LD zoek-API die bounding box queries ondersteunt. Door Total Active Media wordt de ErfGeoviewer ontwikkeld waarmee selecties van deze erfgoed objecten kunnen worden weergegeven op een kaart.

Natuurlijk kan niet verwacht worden dat op deze manier, op basis van beperkte metadata, in alle gevallen automatisch de bedoelde locatie uniek en correct bepaald kan worden. Plaatsaanduidingen zijn van nature vaak ambigu, precies de reden waarom identificatie met unieke URIs gewenst is. Daarnaast blijken er veel buitenlandse locatieaanduidingen voor te komen in de collecties in de Digitale Collectie, terwijl de ErfGeo API daar nog niet op was voorbereid. In samenwerking met Waag Society hebben we de queries en verwerking daarvan geoptimaliseerd voor het best mogelijke resultaat. Verder geldt dat in gevallen waarin helaas toch een verkeerde match wordt gemaakt, dit collectiebeheerders de feedback geeft om alsnog een meer specifieke locatieaanduiding op te nemen in de objectbeschrijving.

Bron: http://blog.seecr.nl/2015/08/20/erfgeo-verrijkingen-service-toegevoegd-aan-digitale-collectie/ 

Posted in ErfGeo-verrijkingsservice Digitale Collectie, Nieuws | Leave a comment

Ontwikkeltraject Georefereertool gestart

Op donderdagochtend 3 september ging ook het ontwikkeltraject voor de Georefereertool van start. Product Owner Stadsarchief Amsterdam zal de komende maanden samen met uitvoerende partij Picturae een georefereertool ontwikkelen. Als uitgangspunt wordt bestaande opensource-software gebruikt, die de basis vormt voor een stand-alone versie voor instellingen die binnen een eigen omgeving gescande kaarten willen georefereren.

Daarnaast wordt de georefereertool geïmplementeerd in het crowdscourcing-platform VeleHanden. Het Stadsarchief zal de tool vervolgens testen met een crowdsourcing-project waarin een deel van hun collectie gescande kaarten door VeleHanden-gebruikers ge-georefereerd kan worden.

Posted in Documentatie, Georefereertool, Nieuws | Leave a comment

Dataclinics inspiratie voor praktische toepassingen geocoder

Een aantal dataclinics in augustus, waar zowel erfgoedinstellingen als ontwikkelaars van de Geocoder aanwezig waren, heeft goed in beeld gebracht hoe de geocoder in de praktijk gebruikt kan gaan worden. Gebouwen en adressen spelen een belangrijke rol. De afgelopen zomer … Continue reading

More Galleries | Leave a comment

Uitnodiging: Hacking Heritage Talk 17 September

Op donderdag 17 september 2015 sluiten Waag Society en Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) het Hacking Heritage-programma van het project Erfgoed & Locatie af met een grote finale voor de erfgoedsector. 

Voor deze middag nodigen we de hele sector uit voor een inspirerende bijeenkomst, waarin we onderzoeken hoe technologie de erfgoedsector vooruit kan helpen. Ook niet-specialisten en geïnteresseerden uit andere branches zijn welkom.

Binnen Erfgoed en Locatie zijn er verschillende werkende applicaties ontwikkeld, zoals de Historische Geocoder en Erfgeoviewer. In de zomer van 2015 mochten erfgoedspecialisten uit heel Nederland alvast aan de slag met deze tools binnen onze data clinics. Daarnaast is er goed gekeken naar de standaardisatie van datasets en aan nieuwe manieren gewerkt om deze data in de ruimte relevant te maken.

In de talks kijken we terug op de rijke ervaringen die het onderzoekstraject heeft opgeleverd. We tonen mooie voorbeelden die binnen het project ontwikkeld zijn en laten toonaangevende internationale best practices zien. Zo gaan we onder andere in gesprek met Ben Vershbow (Director, New York Public Library Labs). Centraal in het programma staan de kansen voor de erfgoedsector: om verhalen te verrijken, om inzicht in de collectie te vergroten en om zo nieuwe doelgroepen aan te spreken.

Gratis toegang na registratie, aanmelden via: http://waag.org/nl/event/hacking-heritage-talks.

Programma
15:30 Inloop, drankjes & finger food
16:00 Welkom door Wilbert Helmus & Marco Streefkerk (DEN)
16:10 Keynote Ben Vershbow (directeur van NYPL Labs): visie achter New York Public Library Labs
16:45 Showreel: Erfgoed & Locatie-producten uit de praktijk, o.a. door Jelle Herold (developer bij Waag Society)
17:20 Korte pauze
17:30 Breder perspectief: Iskander Smit (directeur info.nl) en Wienke Giezeman (oprichter The Things Network) over de potentie van de projectresultaten
18:00 Vooruitblik op de exploitatie door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
18:10 Wrap-up en afsluiting door de Wibert Helmus
18:15 Drinks & matchmaking: bekijk de tools van E&L en neem je laptop mee als je zelf iets wilt laten zien

Netwerkdiner
Na afloop is er de mogelijkheid om deel te nemen aan een netwerkdiner vanaf 19.30 uur. Wil je mee-eten? Stuur dan een mailtje naar Monika Lechner van Erfgoed & Locatie.

Posted in Bijeenkomst, Data clinics, Hacking Heritage, Historische Geocoder, Nieuws | Leave a comment

Nieuwe ontwikkeltrajecten van start

Naast de ontwikkeling van de Historische Geocoder en de bijbehorende koppeltooling (gezamenlijk ook wel de ErfGeo Tools genoemd) zijn er sinds kort twee andere ontwikkelingstrajecten gestart: het verrijken van de Digitale Collectie met (historisch-) geografische data en de ontwikkeling van een webvisualisatietool. 

Verrijking van de Digitale Collectie
In dit traject wordt onderzocht hoe erfgoedcollecties beter op geografische samenhang doorzoekbaar gemaakt kunnen worden met behulp van de Historische Geocoder. Uitgangspunt is het verrijken van de geografische metadata in de Digitale Collectie. Het is de bedoeling dat de ervaringen en resultaten die hier worden opgedaan ook breder ingezet kunnen gaan worden.
Beeld en Geluid – die de Digitale Collectie beheert – heeft in dit ontwikkeltraject de rol van product owner. De uitvoerende technische partij is Seecr. Gezamenlijk hebben zij over hun eerste resultaten en ervaringen al een blogpost geschreven: ‘Digitale Collectie op locatie doorzoekbaar maken‘.

Webvisualisatietool: de ErfGeoviewer
Het doel van dit traject is het ontwikkelen van een gebruiksvriendelijke en aantrekkelijke webvisualisatie van digitaal erfgoed uit verschillende bronnen, op basis van plaats en tijd – een viewer voor het “semantisch, geografisch en temporeel tonen, zoeken en filteren van erfgoedcollecties”. Voor deze ErfGeoviewer werd in 2014 al een eerste proof of concept gemaakt. De ervaringen met dit prototype dienen als uitgangspunt voor dit ontwikkeltraject.
De viewer wordt open source en white label ontwikkeld, zodat deze goed kan worden hergebruikt en aangepast voor en door uiteenlopende instellingen. In ieder geval zal de ErfGeoviewer worden ingezet voor het platform innl.nlOneindig Noord-Holland – dat in 2014 het beheer heeft overgenomen van innl.nl – heeft in dit traject de rol van product owner. De uitvoerende technische partij is Total Active Media.

Aansluiting bij de NDE-strategie en de gebruiker
De ontwikkeltrajecten van Erfgoed & Locatie (E&L) sluiten aan bij de uitgangspunten van de Nationale Strategie voor Digitaal Erfgoed. Deze nationale strategie is een initiatief van het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE). De E&L-projectpartners zijn ook direct betrokken bij de uitvoering van het NDE-werkprogramma. Hiermee borgt E&L dat de realisatie van de ontwikkelde producten en diensten aangesloten blijft op de landelijke ontwikkelingen. Ook worden bij alle onderdelen eindgebruikers betrokken om optimale aansluiting bij hun behoeften te waarborgen.
Het Netwerk Digitaal Erfgoed is een samenwerkingsverband dat zich richt op de ontwikkeling van een stelsel van landelijke voorzieningen en diensten voor het verbeteren van de zichtbaarheid, bruikbaarheid en houdbaarheid van digitaal erfgoed. Het samenwerkingsverband is op initiatief van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) tot stand gekomen.

Posted in Documentatie, Nieuws | Leave a comment

Digitale Collectie op locatie doorzoekbaar maken

In deze gastblog schrijven Willem Melder (Expert Interoperabiliteit en Linked Open Data, Beeld en Geluid) en Jurjan-Paul Medema (Software Developer, Seecr) over hun eerste ervaringen met (het verrijken van) de geo-informatie in de Digitale Collectie.

Erfgoedcollecties op locatie doorzoekbaar
Digitale Collectie is een project dat Nederlandse digitale erfgoedcollecties samenbrengt op één platform. Digitale Collectie voorziet in domeinoverstijgende diensten waarmee de samengevoegde collecties doorzocht en gedeeld kunnen worden.

Erfgoedcollecties bevatten vaak data over (historische) plaatsen. Gebruikers van de Nederlandse erfgoedcollecties willen graag kunnen zoeken naar objecten die met een plaatsaanduiding verbonden zijn. De Historische Geocoder (HGC) die binnen Erfgoed & Locatie wordt ontwikkeld is een service die Nederlandse geografische termen herkent en verbindingen levert met een groot aantal (inter-)nationale geografische databronnen. Het verrijken van geografische metadata met behulp van de HGC biedt de mogelijkheid om uniek te refereren aan (historische) plaatsaanduidingen. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om erfgoedcollecties nog beter op geografische samenhang doorzoekbaar te maken.

Plaatsnamen in collecties
Het eerste deel van de opdracht was een onderzoek naar de beschikbaarheid van geografische data in de verschillende collecties in de Digitale Collectie. Uit dit onderzoek komt naar voren dat voor het vinden van locatiegegevens in de collecties een aantal problemen opgelost moeten worden.

  1. Het blijkt dat maar in een beperkt aantal collecties in de Digitale Collectie enige vorm van locatiegegevens aanwezig is. Bij de collecties waar die locatiegegevens wel aanwezig zijn, gaat het vaak om de locatie waar een foto is genomen of om de vindplaats van een object (bijvoorbeeld: Egypte).
  2. De beschikbare geografische informatie is niet voldoende gespecificeerd. Verreweg de meeste objecten in de Digitale Collectie zijn beschreven in het Europeana ESE formaat. Daarin worden de velden dc:coverage en dcterms:spatial gebruikt om locatiegegevens op te nemen, maar er is geen manier om aan te geven welke termen een straatnaam, stad, provincie of land voorstellen.
  3. Voor sommige (deel)collecties is er een ad-hoc manier bedacht om een (locatie)structuur aan te brengen, bijvoorbeeld: <dc:coverage>gemeente: Venray; dorp: Leunen; straat: Leunseweg</dc:coverage>.
  4. De objectbeschrijvingen bevatten veel informatie in lopende tekst waarvan onbekend is om wat voor informatie het gaat.
  5. Tijdsaanduidingen in combinatie met locaties zijn nauwelijks beschikbaar.

De juiste match
Het vinden van de juiste plaats op basis van de beschikbare informatie is dus een hele klus. Met de beschikbare geografische informatie is er niet één manier om tot de juiste match te komen.

Waar de locatie wel aanwezig is zijn er oplossingen mogelijk. Door ad-hoc locatiestructuren te herkennen kan een goede match worden gevonden met de Historische Geocoder API, maar voor de meeste objecten ontbreekt zo’n structuur. Daardoor is het moeilijk te bepalen hoe de vraagstelling aan de API (de query) precies moet worden samengesteld om op basis van de beschikbare locatiegegevens tot de juiste match te komen.

Voor het vinden van plaatsen in beschrijvingsvelden is een tool nodig die een extractie van entiteiten doet op de vrijetekst-velden (plaatsen, personen, gebeurtenissen, periodes, onderwerpen). Dit soort tools komt meer en meer beschikbaar en het zou een flinke stap vooruit betekenen als we op deze manier op zoek kunnen naar (geografische) informatie in de (ongestructureerde) beschrijvingsvelden van de Digitale Collectie. Dit valt echter buiten de scope van deze opdracht.

Voor het verbeteren van de datakwaliteit kan nog gekeken worden of er bij het bronsysteem rijkere, specifiekere metadataformaten beschikbaar zijn waarin de locatiegegevens wel meer expliciet zijn gespecificeerd. Het is natuurlijk ook een idee dat collectiebeheerders de overstap naar RDF en/of EDM maken en al bij de bron goede semantische aanduidingen en/of geografische coördinaten toevoegen, met behulp van de Historische Geocoder.

Zoeken op locatie
Wanneer een match is gevonden, wordt daarvan door de verrijkingsservice een Open Annotation gemaakt met de gevonden geografische aanduiding (en geometrie) waarin wordt verwezen naar het oorspronkelijke record. Uiteindelijk zal er vanuit een portal die onafhankelijk ontwikkeld wordt, gezocht kunnen worden op alle bekende erfgoedobjecten binnen een bepaald gebied.

De voorlopige eindbestemming van de verrijkte collecties is dat ze op eenvoudige wijze doorzoekbaar zijn gemaakt. In een aansluitend traject wordt een viewer ontwikkeld die erfgoed op de kaart kan laten zien. De eerste sessies om deze twee ontwikkelingen op elkaar te laten aansluiten zijn inmiddels geweest.

De komende tijd zal samen met het team dat de Historische Geocoder API ontwikkeld gekeken worden hoe het vinden van de juiste match verbeterd kan worden. Dit kan mogelijk door slimmere queries te stellen aan de API of door aanpassingen aan de kant van de API. Een andere mogelijkheid is dat er (aanvullende) aanbevelingen gedaan worden naar collectiebeheerders om de locatiegegevens in hun collecties zo te structureren dat betere matching mogelijk is.

Posted in Documentatie, ErfGeo-verrijkingsservice Digitale Collectie, Nieuws | Leave a comment