In juli-augustus 2014 ontwikkelde Erfgoed & Locatie een Proof of Concept van de ErfGeoViewer, in samenwerking met Waag Society en Stichting Bibliotheek.nl en met medewerking van de Koninklijke Bibliotheek. In dit bericht vind je meer informatie over de vorm, werking en technische details en een screencast.
Lees voor meer algemene informatie over de ontwikkeling van het prototype (werkwijze, resultaat en conclusie): Proof of Concept ErfGeoViewer.
Vorm van de viewer
Er is gekozen om de gebruikersinterface van het prototype tijdens de sprint niet te perfectioneren. Het prototype is expliciet bedoeld als Proof of Concept: een werkend visueel voorbeeld om een aantal mogelijkheden te tonen. Voor de huidige vorm en werking van de viewer en de verdere interface is geen gebruikersonderzoek gedaan.
Als uitgangspunt is gekozen voor een linked-dataviewer waarbij een breed publiek zich aangesproken kan voelen; een viewer die het ontdekken en vertellen van verhalen faciliteert. Op basis van die filosofie is een gebruikersinterface gemaakt waarbij beeldmateriaal een prominente rol speelt. Er is een zo generiek mogelijke opzet gemaakt die ruimte laat om bij verdere ontwikkeling andere (presentatie)keuzes te maken.
Focus op zoekmogelijkheden
De focus lag op de deelaspecten tijd, plaats, onderwerp en collectie en op het toevoegen van op semantiek gebaseerde zoekmogelijkheden. Het prototype biedt enkel keuze uit een statische termenlijst, gebaseerd op de Nederlandstalige Art & Architecture Thesaurus (AAT-Ned). Een zoekactie op een term die niet in deze lijst voorkomt levert geen resultaten op.
Gebruikte datasets
Voor het prototype is met ‘echte’ data gewerkt vanuit het semantisch-webgedachtegoed. Dit houdt in dat resources met web-adressen (URI’s) zijn gebruikt, standaard-ontologieën zijn toegepast en beschreven waar mogelijk en dat open data is gebruikt die via semantisch-webstandaarden op te vragen zijn. De gebruikte data bestond uit twee hoofdsets: de Molen Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Beeldbank Zeeland van de Zeeuwse Bibliotheek. In de viewer worden de getoonde resultaten geografisch beperkt tot de provincie Zeeland.
De RCE Molen Beeldbank maakt onderdeel uit van de Beeldbank van de RCE, die in zijn geheel beschikbaar is als Open Cultuur Data. Voor het prototype is gebruik gemaakt van de linkeddata-set Collectiegebouwd, de beelden worden gehost door Picturae. De geografische component van de collectie is beschreven met wgs84_pos (het RDF-vocabulaire voor WGS84 van W3C). Dit is omgezet naar een well-known text-serialisatie in het GeoSPARQL-vocabulaire, voor verwerking in de semantische store. De temporele component is beschreven volgens dc:date en werd ge-serialiseerd als xsd:date. De thematische component bestaat uit AAT-beschrijvingen van de Beeldbank Zeeland.
De Beeldbank Zeeland wordt door Stichting Bibliotheek.NL gehost op NBC+ Datalab. De beeldbank bevat meer dan 162.000 beelden die door Picturae worden gehost. De geografische component van de collectie is als indirecte (omschreven) aanduiding opgenomen als dc:coverage; er waren geen directe coördinaten beschikbaar. De plaatsaanduidingen konden voor het prototype gedeeltelijk ge-geocodeerd worden met behulp van de webservice van GeoNames. De temporele component van de Beeldbank Zeeland bestaat uit dc:date-aanduidingen. De thematische component in de dataset is beschreven in domein-eigen URI’s, zoals bijvoorbeeld het SKOS-concept Sociale Geschiedenis. Deze termen komen overeen met termen uit de Art and Architecture Thesaurus (NL) (AAT-Ned).
Gebruikte geocoder foutgevoelig
Er konden slechts weinig beelden uit de Beeldbank Zeeland eenvoudig met GeoNames ge-geocodeerd worden. GeoNames vereist namelijk exact omschreven plaatsaanduidingen en tolereert geen verschrijvingen. Later bleek de PDOK geocodeer-service beter en fouttoleranter, maar deze biedt momenteel geen URI’s voor de geleverde plaatsaanduidingen.
Back-end
De server bestaat uit de gebruikelijke http-hosting services van Apache, gecombineerd met de Development-versie van Virtuoso Open-Source Edition van OpenLink, een van de marktleiders op het gebied van semantische technologie. Er is gekozen voor de opensource development-versie vanwege de ruime ondersteuning op alle thematische, temporele en geografische fronten, gecombineerd met veel nadruk op performance. Het product heeft niet teleurgesteld, ondanks dat er weinig aan performance-tuning is gedaan.
Aangezien alle semantische, geografische en temporele functionaliteit is ingebouwd in Virtuoso, was er geen noodzaak voor de installatie van middleware of service-bussen. Het voordeel hiervan is dat weinig beheer op server-componenten nodig is en meer aandacht kan worden geschonken aan de ontwikkeling van de front-end-functionaliteit. Keerzijde is dat de toepassing momenteel alleen met Virtuoso Open Source 7.1+ als back-end werkt.
Front-end
De web-toepassing is voor het overgrote deel gebaseerd op de moderne JavaScript-frameworks OpenLayers 3, AngularJS en Data-Driven Documents (D3.js). Deze frameworks bieden uitgebreide mogelijkheden ter ondersteuning van de geografische (OpenLayers), temporele (D3) en thematische (Angular) aspecten van het prototype. AngularJs is als model-view-controller (MVC) gekozen om goede data-binding eigenschappen met interactie-elementen te verzorgen en front-end filtering toe te passen. D3.js verzorgt de temporele visualisatie en gebruikersinteractie in een tijdbalk onder de resultaatset.
GitHub-repository
De ontwikkelde code voor het prototype is beschikbaar op GitHub, inclusief installatie-instructie.
Screen cast
Onderstaande video bevat een screen cast van het prototype van de E&L-ErfGeoViewer. De video geeft een korte indruk van de mogelijkheden. Hieronder de belangrijkste punten die in de video te zien zijn, inclusief de meest duidelijke punten voor verbetering.
- Bij eerste opening toont de ErfGeoViewer-demo een willekeurige locatie in de viewer. De zoekresultaten die daarbij getoond worden zijn niet aan de viewer-uitsnede gerelateerd, maar gebaseerd op een standaardquery. Na een actie van de gebruiker (zoals het verschuiven van de kaart) zijn viewer-uitsnede en getoonde zoekresultaten wel aan elkaar gerelateerd.
- De pictogrammen op de kaart die gevonden zoekresultaten representeren zijn niet gerelateerd aan het soort object, maar tonen uit welke collectie het resultaat afkomstig is: een molen voor resultaten uit de RCE Molen Beeldbank en een fotocamera voor resultaten uit de Beeldbank Zeeland.
- De beschikbare detailinformatie van een zoekresultaat wordt getoond na een klik op een pictogram in het kaartvenster of een klik op een van de resultaten in het resultatenoverzicht. Bij de detailinformatie worden enkel de volgende velden getoond: [id] (URI van de linkeddata-pagina van het betreffende object), [title], [location], [date] en [subject].
- Met de vinkvakjes onder het kaartvenster kan geselecteerd worden uit welke van de 2 beschikbare collecties resultaten worden getoond. Na aan- of uitvinken wordt in eerste instantie weer de standaardquery getoond;.na verschuiven van de kaart zijn viewer en resultatenoverzicht weer aan elkaar gerelateerd.
- Voor het zoeken op onderwerp biedt het prototype op dit moment enkel keuze uit een statische termenlijst, gebaseerd op de Nederlandstalige Art & Architecture Thesaurus (AAT-Ned). Een zoekactie op een door de gebruiker zelf ingevoerde term die niet in deze lijst voorkomt levert geen resultaten op.
- De hoogte van de kolommen in de tijdsbalk geeft een relatieve indruk van het aantal gevonden resultaten per tijdsperiode. De kolommen representeren een periode van 5 jaar. Met een klik op een van de kolommen kan de getoonde set resultaten beperkt worden tot resultaten uit die periodes. Meerdere periodes van 5 jaar kunnen worden geselecteerd door meerdere kolommen aan te klikken.